2011/05/24
Kherau ''Zortzi nobio''-en letra
Kaixo mariñelok!
Lehen, klasean, Kherau entzuten egon gara eta Jackek esan digu abesti biren letrak ikasten baditugu, Ibon etorriko dela guri abestera. Guztiak irrikan gaudenez hori gertatzeko, hementxe jarri dizuet ''zortzi nobio''-en letra. Espero dut gustoko eukitea.
Ala ba, mariñelok! Hurrengo pausua ikastea da!
Lehen, klasean, Kherau entzuten egon gara eta Jackek esan digu abesti biren letrak ikasten baditugu, Ibon etorriko dela guri abestera. Guztiak irrikan gaudenez hori gertatzeko, hementxe jarri dizuet ''zortzi nobio''-en letra. Espero dut gustoko eukitea.
Neska politte dago Laukizko herrien;
zortzi nobio ein deittuz urte bi t´erdien.
Ez ibil bazan beti fineza garbien:
zortzigarrena deuko inozko larrien.
Lehelengo nobioa ei zan kuberue,
mutil galanta baina bekoki pardue.
Bigarren nobioa zan zapatarie,
koxoa ixen ezpalitz konsolagarrie.
Hirugarren nobioa dogu alargune,
baztar askon jaubie, erederu jaune.
Euki ezpazittuzen etxe bete ume egie da zeozer egingo gendune.
Neska politte dago ...
Laugarren nobioak falta deu andrie,
alargune da eta errentadorie.
Bosgarren nobioa dogu (i)Eusebio;
egunen pezeta bi deukoz diario.
Seigarren nobioa Eustakio “Eulie”,
prakazar inuzente, koittedu pobrie.
Euki zendun zuk nigez ezkondu gurie,
baina (i)eragin neutsun erretiredie.
Neska politte dago ...
Zazpigarren nobioa dogu Eugenio;
hari bere izen neutsen hainbet amodio.
Hagaz ezkontzearren larga Eustakio;
hara hemen non deuketan hainbeste nobio.
Zortzigarren nobioa Jose (i)euzokoa,
hamazazpi urteko mutil ditxosoa.
Guztiz nago zeugana amodiosoa;
zeuk izen berko dozu neure (i)esposoa.
Neska politte dago ...
Zortzi nobio eta zortzi amodio;
Josepa akorda zaittez nor dan Eustakio.
Hamaka demonino bajagok munduen,
Josepa lehengusinek engaina nenduen.
zortzi nobio ein deittuz urte bi t´erdien.
Ez ibil bazan beti fineza garbien:
zortzigarrena deuko inozko larrien.
Lehelengo nobioa ei zan kuberue,
mutil galanta baina bekoki pardue.
Bigarren nobioa zan zapatarie,
koxoa ixen ezpalitz konsolagarrie.
Hirugarren nobioa dogu alargune,
baztar askon jaubie, erederu jaune.
Euki ezpazittuzen etxe bete ume egie da zeozer egingo gendune.
Neska politte dago ...
Laugarren nobioak falta deu andrie,
alargune da eta errentadorie.
Bosgarren nobioa dogu (i)Eusebio;
egunen pezeta bi deukoz diario.
Seigarren nobioa Eustakio “Eulie”,
prakazar inuzente, koittedu pobrie.
Euki zendun zuk nigez ezkondu gurie,
baina (i)eragin neutsun erretiredie.
Neska politte dago ...
Zazpigarren nobioa dogu Eugenio;
hari bere izen neutsen hainbet amodio.
Hagaz ezkontzearren larga Eustakio;
hara hemen non deuketan hainbeste nobio.
Zortzigarren nobioa Jose (i)euzokoa,
hamazazpi urteko mutil ditxosoa.
Guztiz nago zeugana amodiosoa;
zeuk izen berko dozu neure (i)esposoa.
Neska politte dago ...
Zortzi nobio eta zortzi amodio;
Josepa akorda zaittez nor dan Eustakio.
Hamaka demonino bajagok munduen,
Josepa lehengusinek engaina nenduen.
Ala ba, mariñelok! Hurrengo pausua ikastea da!
2011/05/21
2011/05/19
Alemania (Deggingen)
Aste santu honetan Alemanian egon naiz. Sorpresa itzela izan da nire lehengusuarentzako ez zekielako eser. Paskuas garaian heldu nintzen. Alemaniako Legolandera joan ginen atrakzioak legozkoak ziren. Parkea oso handia zen. Gauza mordoa zeuden: legozko mini hiri batzuk, zinemak, fabrika bat...Oso ondo zegoen eginda dana. Legozko pertzonak bazeuden eta zuk egindako auto batekin lehiaketak egiten ziren. Hoberena izango da zuek zuen begiekin ikustea azalduta tzarragoa baita. Bisita amaitu eta gero bakarrik legozko gauzak saltzen zuten parkeko denda batera joan ginen. Askenik, beste egun batean, bobban izeneko tramankulu batzuetara joan ginen. Mendira igo eta jaisten zinen rail batzuetatik nahi zenuen abiaduran. Agur lagunok, ea egunen baten animatzen zareten eta zatozten.Scracheroentzako ondo egongo litzateke hara joatea.
2011/05/17
Trafalgarko Gudua by AC
Kaixo piratak! Jackek zerbait esan zigun ingurunen espainiar itsas armada batek porrot handi bat egin zuela, eta makina bat hildako egon zirela? Ba hemen doa imformazio gehiago.
Trafalgarko gudua 1805eko urriaren 21ean Trafalgar lurmuturrean (Cadiz, Espainia) gertatutako itsas borroka izan zen, Napoleondar gerren barruan.
Frantziar eta espainiar armadak baturik, Ingalaterraren armadaren aurka eraso zuten. Ingelesek irabazi zuten gudua. 3.500 pertsona inguru hil ziren borroka honetan, gehienak espainiar eta frantsesak. Hogeita zazpi gerraontzi britainiarrek, Nelson almirantea burua zutela, hogeita hamahiru frantziar eta espainiar gerraontzi garaitu zituzten, Pierre Villeneuve almirantea buru zutela. Frantziar-espainiarrek 22 ontzi galdu zituzten, britainiarrek bat ere galdu gabe.
Britainiarren nagusitasuna itsasoan, aurreko mendean zehar eskuratua, berretsi zuen garaipenak. Gainera, Nelsonek erabaki zuen ohiko estrategiatik aldentzea, eta, etsaien aurrean itsasontziak lerrokadura berean kokatu ordez (hala zeinuak errazago egiten ziren, zailagoa zen sakabanatzea eta jomuga garbiago zegoen), britainiarren itsasarmada txikiagoa bi lerrotan paratu zuen, etsaien ontziteriaren aurrean. Eta emaitzak ezinhobeak izan ziren.
Nelson borrokan hil zen, gerra heroi bihurtuta. Frantziar eta espainiar armada batuaren burua, Pierre de Villanueve atzeman zuten, Bucentaure ontziarekin batera. Federico Gravina espainiar almiranteak alde egin zuen ontziteriaren gerakinekin, eta hilabete batzuk geroago hil egin zen borrokako zauriak zirela-eta.
| Trafalgarko gudua | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Borrokalariak | |||
 Erresuma Batua |  Frantzia  Espainia | ||
| Indarrak | |||
| 27 gerraontzi eta bestelako 6. | Frantziak: 18 gerraontzi eta bestelako 8. Espainia: 15 gerraontzi | ||
| Biktimak | |||
| 26.662 hildako 458 hildako 1.208 zauritu | 7.000 atzemandako 21 itsasontzi atzeman itsasontzi bat hondoratu Frantziak: 2.218 hildako 1.155 zauritu Espainia: 1.025 hildako 1.383 zauritu | ||
Agur!
2011/05/15
NItokrisen sandalia
Kaixo marinelok!
Hemen doa Nitokrisen sandaliaren elezaharraren laburpena:
Egiptoko herrixka batean, neska eder bat bizi zen. Herriko denak beraz maiteminduta zeuden, alkatearen seme harroputza barne. Egun batean, bainatzen ari zela, alkatearen semea heldu, eta handik ateratzeko esan zion, berarekin hitz egin behar zuen-eta. Orduan, faraoiaren belatz sakratuak, Nitokrisen sandalia lapurtu eta ihes egin zuen. Alkatearen semeak hil egin nahi izan zion belatzari, baina Nitokrisek ezetz esan zion, belatz hori sakratua baitzen. Bitartean, faraoiaren jauregian, oraindik faraoia ezkongabe jarraitzen zuen. Orduan, belatza heldu eta sandalia eman zionean, berak agindu zuen sandaliaren jabeari bilatzea eta ekartzea, inoiz ikusita zuen sandalia politena zelako. Eta hala izan zen, jabeari, hau da, Nitokriseri, faraoiaren jauregira eraman zioten eta maitemindu zirenez, pozik ezkondu egin ziren.
Espero dut gustatu izan zaizuela!
Agur marinelok! (Nire urtebetetzea da gainera).
2011/05/10
Tilacinoari buruz beste info bat!
Kaixo Piratak!
Genciencia-n topatu dut testu hau gure ezaguna den Tilacinoari buruz. Hortxea doa!
El Thylacinus cynocephalus, criatura enigmática dónde las haya, fue un puzzle biológico que habitó en Australia hasta que desapareció en los años 30. Conocido por multitud de nombres (tilacino, lobo marsupial, tigre de Tasmania), no se sabía muy bien qué era en realidad, si una especie de perro o de felino.
Pero científicos de la Universidad de Brown en Providence (Rhode Island, EE.UU.) han elaborado un estudio de los huesos de esta extrañísima especie y de otros 31 mamíferos y creen tener la respuesta.
La investigación, publicada en la revista Biology Letters, concluye que el nombre más apropiado para el extinto Tilacino era probablemente el de Tigre de Tasmania, ya que el animal tenía más de gato que de perro, aunque claramente se trataba de un marsupial.
El estudio señala que el animal era un depredador solitario, dado a cazar a sus víctimas con emboscadas.
Durante millones de años, el T. cynocephalus vagó por la Australia continental. ¿Pero qué les llevó a la extinción?
La mayoría acepta que la actividad humana perturbó el hábitat del marsupial y quizás también sus fuentes de alimento. Pero hay otro consenso que dice que dicho efecto fue provocado por los dingos, una subespecie de lobo, que fueron introducidos hace unos 4.000 años.
Figueirido y Christine Janis, profesora de biología en el Departamento de Ecología y Biología Evolutiva y coautora del artículo, no creen que ésa sea la historia completa.
Los investigadores analizaron el esqueleto de este “extraño ser” y lo compararon con los de otras especies como perros, gatos, pumas, panteras, chacales y lobos, así como hienas y demonios de Tasmania, (el mayor de los marsupiales carnívoros que viven).
Ellos sabían por una investigación anterior que la articulación del codo era una pista de los hábitos depredadores, ya que mostraba si el animal estaba “diseñado” para ser flexible y tener destreza en el manejo de presas o para la persecución y la velocidad en la búsqueda de su próxima comida.
Examinando los huesos, encontraron que el húmero, o hueso del brazo superior, del tilacino era oval y alargado en el extremo más cercano al codo, lo que implica que los huesos del antebrazo, el radio y el cúbito, estaban separados.
Eso significa que el tigre de Tasmania habría sido capaz de girar su pata de manera que la palma quedara hacia arriba, como lo hacen los gato.
En cuanto a la caza, el mayor movimiento de la pata y la mano habrían dado el tilacino una mayor capacidad de someter a su presa después de un ataque por sorpresa.
Si los dingos y otras criaturas como el perro tienen menos libertad de movimientos en sus patas, esto ayuda a explicar por qué estos animales prefieren las persecuciones para la caza, en lugar de preparar una emboscada.
Sin embargo, algunos gatos (como los guepardos) utilizan la velocidad para atrapar a su presa, mientras que algunas especies de cánidos (como los zorros) se basan más en la astucia de la emboscada. Janis explica que las tácticas de caza del tilacino parecen ser una combinación única.
Genciencia-n topatu dut testu hau gure ezaguna den Tilacinoari buruz. Hortxea doa!
El Thylacinus cynocephalus, criatura enigmática dónde las haya, fue un puzzle biológico que habitó en Australia hasta que desapareció en los años 30. Conocido por multitud de nombres (tilacino, lobo marsupial, tigre de Tasmania), no se sabía muy bien qué era en realidad, si una especie de perro o de felino.
Pero científicos de la Universidad de Brown en Providence (Rhode Island, EE.UU.) han elaborado un estudio de los huesos de esta extrañísima especie y de otros 31 mamíferos y creen tener la respuesta.
La investigación, publicada en la revista Biology Letters, concluye que el nombre más apropiado para el extinto Tilacino era probablemente el de Tigre de Tasmania, ya que el animal tenía más de gato que de perro, aunque claramente se trataba de un marsupial.
El estudio señala que el animal era un depredador solitario, dado a cazar a sus víctimas con emboscadas.
El tilacino no era un depredador de persecución. Aunque no hay duda de que la dieta del tilacino fue similar a la de los lobos modernos, no encontramos ninguna evidencia convincente de que cazaran de manera parecidaSeñala Borja Figueirido, investigador postdoctoral en la Universidad de Brown y autor principal del artículo
Durante millones de años, el T. cynocephalus vagó por la Australia continental. ¿Pero qué les llevó a la extinción?
La mayoría acepta que la actividad humana perturbó el hábitat del marsupial y quizás también sus fuentes de alimento. Pero hay otro consenso que dice que dicho efecto fue provocado por los dingos, una subespecie de lobo, que fueron introducidos hace unos 4.000 años.
Figueirido y Christine Janis, profesora de biología en el Departamento de Ecología y Biología Evolutiva y coautora del artículo, no creen que ésa sea la historia completa.
Los investigadores analizaron el esqueleto de este “extraño ser” y lo compararon con los de otras especies como perros, gatos, pumas, panteras, chacales y lobos, así como hienas y demonios de Tasmania, (el mayor de los marsupiales carnívoros que viven).
Ellos sabían por una investigación anterior que la articulación del codo era una pista de los hábitos depredadores, ya que mostraba si el animal estaba “diseñado” para ser flexible y tener destreza en el manejo de presas o para la persecución y la velocidad en la búsqueda de su próxima comida.
Examinando los huesos, encontraron que el húmero, o hueso del brazo superior, del tilacino era oval y alargado en el extremo más cercano al codo, lo que implica que los huesos del antebrazo, el radio y el cúbito, estaban separados.Eso significa que el tigre de Tasmania habría sido capaz de girar su pata de manera que la palma quedara hacia arriba, como lo hacen los gato.
En cuanto a la caza, el mayor movimiento de la pata y la mano habrían dado el tilacino una mayor capacidad de someter a su presa después de un ataque por sorpresa.
Si los dingos y otras criaturas como el perro tienen menos libertad de movimientos en sus patas, esto ayuda a explicar por qué estos animales prefieren las persecuciones para la caza, en lugar de preparar una emboscada.
Sin embargo, algunos gatos (como los guepardos) utilizan la velocidad para atrapar a su presa, mientras que algunas especies de cánidos (como los zorros) se basan más en la astucia de la emboscada. Janis explica que las tácticas de caza del tilacino parecen ser una combinación única.
2011/05/09
Santimamiñeko kobazuloa.
Santimamiñeko kobazuloa kortezubin dago. Kobazuloaren barruan paleolitoak beraiek egiten zituzten margoekin zer ehizatzen zuten margozten zuten kobazuloaren hormetan. Paleolitoak duela 13.000 urte egon ziren. Kobazuloa 1916an aurkitu zen eta orain Enrique Eguren, Telesforo Aranzabi eta Jose Miguel Barandiaran arkeologoek kobazuloa ikertzen daude pintura gehiago aurkitzeko. Orain arkeologoek esan dutenez ezin zela sartu Foru Aldundia 3D bisita birtual egin du. Eta ere talde bat badoa tailerra eukiko dute hiru mahiekin bat nola egiten zuten margoa beste bat nola egiten zuten sua ikusteko eta bestea nola ehizattzen zuten ikusteko arkuekin. Informazio gehigarria.
Dinosaurioen ibilbidea
Dinosaurioen ibilbidea
Ni oporretan, Enciso bizitatzera joan naiz. Errioxako herri bat da eta ospetsua da, dinosaurioen oinatzagatik (icnitak izenekoak). Dirudienez Encisoko icnitak munduko onenak dira, 120 milioi urte dituzte eta nire ustez merezi du ikusteak.
Dinosaurioen ibilbidea, ibilbide interesgarri bat da, guztira hiru aztarnategi dira, Encison hasten dena eta bertan amaitzen dena. Ibilbide osoa 6 kilometrokoa da, eta bai kotxez, bai oinez eta bai bizikletaz egin ahal da.
Ibilbidea seinaleztatuta dago eta ibilbidean zehar, antzinako dinosaurioen maketak, tamaina errealean agertzen dira, horregatik, badirudi benetako dinosaurioen munduan sartzen ari zarela eta horri esker haien gauza asko ikasi ahal dira.
Herrian Paleontologiko zentru bat dago, dinosaurioen berriak jasotzeko.
Encisotik irtetean, Arnedillo izeneko herrira joaten bazarete, ur bero termetan bainatu ahal zarete.
2011/05/08
Ikerrek tapoiak behar ditu
Iker izeneko mutil batek, Ronan bezala 35 tonelada tapoi behar ditu. Iker 15 urte ditu eta bipedestador bat behar du zutunik jartzeko. Bere bizitza osoa darama gurpildun aulki batean eta Ikerrek zutunik egon ahal izateko botilen tapoiak edo beste gauza batzuenak batu behar ditugu, eta birziklatzera eraman behar dira Bilboplastic enpresara. Bilboplastic 200 euro ematen ditu
tonelada bakoitzagatik. Iker bere gurasoekin eta arrebarekin bizi da baina denbora asko pasatzen du bere aitite eta amamarekin Covaneran. Covaneran jende guztia dago kartelak jartzen edo laguntzen eta espero dut hemen ere hori gertatzea.
Aupa mariñelok tapoiak batzera!!
tonelada bakoitzagatik. Iker bere gurasoekin eta arrebarekin bizi da baina denbora asko pasatzen du bere aitite eta amamarekin Covaneran. Covaneran jende guztia dago kartelak jartzen edo laguntzen eta espero dut hemen ere hori gertatzea.
Aupa mariñelok tapoiak batzera!!
2011/05/06
Dictados para el tema 13
Dena den ez badabil... jaon zaitezte Odisea A1-era.
2011/05/05
Dantzaren nazioarteko eguna
Larunbat honetan, hau da, maiatzaren 7an, dantzaren nazioarteko eguna da. Nik hori dakit dantza modernora noalako eta larunbat honetan jende aurrean dantzatuko dudalako. Baina noiz sortu zen dantza modernoa?
Lehen dantza clasikoa zen XX eta XXI mendean. Ondoren XIX mendean dantza clasikoa aldatzen hasi zen eta horrela, bigarren guerratea amaitu arte. Bigarren gerratea amaitu zenean dantza modernoa deitu zuten. Azkenik 1940 urtearen amaieran batzuk dantza contemporanea deitzen zuten baina gehiengoak nik dakidanez dantza modernoa deitzen diote.
Hori ez zenekizuten ezta? Beno, IEk seguru baietz.
Lehen dantza clasikoa zen XX eta XXI mendean. Ondoren XIX mendean dantza clasikoa aldatzen hasi zen eta horrela, bigarren guerratea amaitu arte. Bigarren gerratea amaitu zenean dantza modernoa deitu zuten. Azkenik 1940 urtearen amaieran batzuk dantza contemporanea deitzen zuten baina gehiengoak nik dakidanez dantza modernoa deitzen diote.
Hori ez zenekizuten ezta? Beno, IEk seguru baietz.
2011/05/04
Escala Defcon
Kaixo marinelok!
Gaur Jackek esan du ''Escala Defcon'' izeneko eskala bat. Ni azalduko dizuet zer den hori, ok?
Defcon eskala Estatu Batua erabiltzen duen alerta jarrera bat da, bertako ''armada'' erabiltzen duena. Eskala honek 5 gradu ditu. Zenbat eta gradu txikiagoa izan, arrizku gutxiago dago, hau da lehenengo gradua larriena da eta bosgarrena, aldiz, baxuena da. Honela sailkatzen dira:
- Gerratea hurbil dago.
- Indar armatuak askos gehiago handitzen da, defentsak ere jartzen asten dira
- Indar armatuak handiagoak egiten dira, eskakizun normalaren aurretik
- Indar armatuak apur bat handiagoak egiten dira, normalaren inguruan
- Alerta baxua da.
2011/05/03
Santimamiñe kobazuloa
Santimamiñe Kortezubin dagoen kobazulo bat da. Koban Goi Paleolitoen garaiko margoak agertzen dira. Bere inguruan, Omako basoa dago, baso polit bat dudarik gabe. Azken urteotan, kutsadura asko sortu denez, Santimamiñe itxi egin dute.
Gaur, 6.C eta 6.D klaseak, Santimamiñeko kobazuloetara joan dira.
Han, eskailerak igo eta bi taldeetan banatu egin dira. Noski, taldeak klaseen bitartez banatu egin dira.
-Talde batek, biodibertsitateko beste txosten bat ia bete egin dute.
-Beste taldeak, kobazuloan sartu eta 20 metroetara iritsi dira.
Ondoren, jarduerak aldatu egin dituzte. Gero, eskailerak jaitsi eta replika dagoen etxeraino ailegatu gara. Han, klaseen bitartez banatu dira taldeak berriz ere.
-Talde batek, replika ikustera joan egin dira. Replika 3Dimentsiotan zen. Santimamiñeko kobazuloa bisitatzera joango bazina moduan zegoen.
-Bigarren taldeak, paleolitoek bere garaian erabiltzen zituzten margoak, ehizarako tresnak, suterako herramintak... probatu egin dute.
Azkenik, ekintzak aldatu eta amaitzean Laurora bueltatu egin gara.
Informazio gehigarria nahi baduzue, egin klik hamen. Hori bai, esteka erdaraz dago.
2011/05/02
Heimlich manobra
Kaixo marinelok!
Badakizue gaur Jackek Heimlich maniobraz hitz egin digula. Horretaz gain, gehiago ikastea komenigarria izango llitzatekeela esan du. Horretarako hemen daukazue Heimlich maniobra egiteko informazioa:
Heimlich maniobra sorospen prozesu bat da. Arnasteko bidean dauden oztopoak (janari zatiak, adibidez) kentzeko erabiltzen dena.
Maniobraren Deskribapena
Maniobra hau ezberdina da helduetan eta haurretan.
Helduetan:
Maniobra hau helduekin egiteko oinak heldu eta bizkarra inguratu behar da. Gero, pertsona honen abdomenean esku itxi bat jarri eta bestea estaltzen barrurantz presio egin behar da.
Urte bat baino gehiago duten haurrak:
Ahurra buruz gora eduki behar da eta esku bat bestearen gainean daukazularik esternoia eta zilborraren artean presio barrurantz egin behar da.
Urte bat baino gutxiagoko haurretan:
Maniobra hau ez egitea aholkatzen da. Burua heldu besoarekin eta gero golpeak eman omoplato eta paletillen artean. Seigarren kolpean arnasten ez badu, mahai batean ipini eta toraxean presio egin behar da.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)